Pytania do przeszłości
w wykonaniu i z udziałem Zaytun Ensemble i Doroty Makrutzki (Pommerisches Landesmuseum w Greifswaldzie)
14.09.24
Przed rozpoczęciem Marketu Groseria, Zaytun zaplanował współpracę z Dorotą Makrutzki z Muzeum Krajowego Pomorza w Greifswaldzie. Podczas rozmowy na temat jej pracy badawczej “Pytanie do przeszłości” pojawił się pomysł stworzenia polskiej wersji czasopisma, które wcześniej zostało opublikowane w języku niemieckim. Czasopismo zawierało pytania, konteksty historyczne i historie z regionu pomorskiego, mające na celu umożliwienie czytelnikom zaangażowania się w historię własnego życia i ich rodzin.
Dla Stolca zorganizowano spotkanie, na którym zaprezentowano i rozwinięto nową wersję pracy w języku polskim. Dorota Makrutzki i Luiza Supernak przygotowały wcześniej pytania, które miały znaleźć się w czasopiśmie. Marcel Tadeusz Jarocki stworzył projekt graficzny, który miał zapewnić czytelnikom przyjazny odbiór. Równocześnie Malik Meyer i Ola Supernak opracowali sceny teatralne oparte na swoich badaniach, mające pomóc odwiedzającym lepiej połączyć się ze swoimi wspomnieniami. Sceny te były następnie opracowywane wspólnie z performerami: Kolją Kraftem, Julesem Rodgersem, Aną Esteban Carretero i Katarzyną Kupiec.
Spotkanie odbyło się w sklepie, a czasopismo, wraz z przedmową autorstwa dziennikarza Marka Koszura, zostało udostępnione odwiedzającym. Dorota Makrutzki wprowadziła uczestników w temat, a odwiedzający mieli okazję doświadczyć fragmentów teatralnych w połączeniu z informacjami o wydarzeniach historycznych.
Sceny teatralne dotyczące tematów takich jak polsko-niemiecka granica, okres komunizmu, ówczesne pieśni i przedmioty pamięci, pobudzały dyskusje na temat przeszłości. Ta wymiana często, choć nie zawsze, znajdowała swoje odzwierciedlenie w czasopiśmie, gdzie odwiedzający mogli pisać lub rysować swoje refleksje.
Dzięki połączeniu pamięci historycznej i osobistej oraz wpływowi momentów teatralnych, uzyskano nowe wglądy. Spotkanie dostarczyło także pomysłów na to, jak praca mogłaby zostać udoskonalona i wydana w wersji końcowej.
Potencjał sztuk performatywnych do wywoływania emocji w odbiorcach był odczuwalny. Uczestnicy mieli możliwość zgłębiania swojej przeszłości i stania się narratorami własnych historii, angażując się w dialog oraz archiwizując swoje wspomnienia w czasopiśmie. Pozostały inspiracje oraz potencjał do tworzenia kolejnych projektów poprzez pamiętanie, dokumentowanie i dialog.